Bosna’nın “Küçük Milano”

Son günlerde ekonomik krizden kaynaklananan protestolarla gündeme gelen Bosna Hersek’te, Graçanitsa şehri, bünyesinde barındırdığı irili ufaklı aile şirketleriyle ekonomik krizden en az şekilde etkilendi Sanayi bölgesi, alışveriş merkezleri, küçük ve ortak ölçekli işletmeleri nedeniyle Graçanitsa kenti “Küçük Milano” olarak adlandırılıyor Graçanitsa Belediye Başkanı Nusret Heliç: ”Şu anda şehrimizde yaklaşık bin 200 girişimci ve 500’den fazla kayıtlı firma bulunuyor.

Son günlerde ekonomik krizden kaynaklananan protestolarla gündeme gelen Bosna Hersek’te, Graçanitsa şehri, bünyesinde barındırdığı irili ufaklı aile şirketleriyle ekonomik krizden en az şekilde etkilendi.

Bosna Hersek’te geçtiğimiz haftalarda başlayan ve bir anda ülke geneline yayılan protestolar nedeniyle ülkedeki işsizlik ve kötü ekonomi koşulları yeniden gündeme gelmeye başladı. Ancak Bosna Hersek’in kuzeydoğusunda bulunan çoğunluğu Boşnaklar’dan oluşan Graçanitsa şehri, ülkedeki ekonomik kriz ve yüksek işsizlik oranlarına karşın, yerel girişimciler sayesinde ülkenin adeta “örnek şehri” olarak gösteriliyor.

Eski Yugoslavya döneminde de iş sahası bakımından son derece gelişmiş bir şehir olan ve bugün yaklaşık 55 bin kişinin yaşadığı Graçanitsa, 1990’lı yılların başında yaşanan Bosna savaşının ardından, özellikle şehirdeki girişimciler sayesinde hızlı bir şekilde toparlanıp, eski haline döndü. Graçanitsa şehrinde, her geçen gün yeni firmaların faaliyete başlaması, beraberinde yeni iş olanaklarını da getiriyor. Şehirdeki küçük ve orta ölçekli aile şirketleri sayesinde, işsizlik sorununun önemli ölçüde çözüldüğü kentte, civar bölgelerden de iş bulmak için çok sayıda vatandaş bu küçük şehre geliyor.

Graçanitsalı yerel gazeteci Mirsad Çamciç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, eski Yugoslavya’nın dağılmasından sonra, o dönemde de belli oranda gelişmiş olan şehrin, girişimci iş adamlarının açtığı şirketlerle hızlı bir şekilde geliştiğini söyledi.

Eski Yugoslavya döneminde, kişi başına düşen otomobil oranında Graçanitsa’nın üçüncü sırada olduğunu kaydeden Çamciç, Bosna’daki savaşın sona ermesinin ardından da Graçanitsa’nın o dönemdeki seviyesine hızlı bir şekilde geri dönmeye başladığını ifade etti.

“Küçük Milano: Graçanitsa”

Çamciç, şehirde siyaset ve toplum arasında son derece iyi bir uyumun bulunduğunu belirterek, “Ancak, gençlerimizin eğitim amacıyla büyük şehirlere gidiyor ve eğitimlerinin ardından orada kalıyor olmaları, şehirdeki sosyal hayatı olumsuz etkiliyor. Buna rağmen, Graçanitsa bir iş şehri olmaya devam ediyor. Şehirdeki sanayi bölgesinden geçen herkes, buranın adeta ‘küçük bir Milano’ olduğu hissine kapılıyor” diye konuştu.

Graçanitsa Belediye Başkanı Nusret Heliç de Graçanitsa’nın ekonomik kalkınma bakımından örnek bir şehir olduğunu söyledi.

Şehirde küçük ve orta ölçekli çok sayıda aile şirketinin bulunduğunu söyleyen Heliç, “Şehirde çok büyük bir şirket yok. Şu anda yaklaşık bin 200 girişimci ve 500’den fazla kayıtlı şirket bulunuyor. Bunun yanı sıra 700’e yakın farklı zanaat atölyeleri de faaliyet gösteriyor” dedi.

Heliç, Bosna’da savaş sürerken dahi Graçanitsa’da aktif olarak çalışan çok sayıda firmanın bulunduğunu, hatta bu firmaların o dönemde işçi sayılarını arttırdığını dile getirdi.

Şehirdeki kayıtlı çalışan sayısının neredeyse savaş öncesi dönemdeki rakamlara ulaştığını belirten Heliç, İş ve İşçi Bulma Kurumu’nun rakamlarına göre, kentte 9 bin 500’e yakın kayıtlı çalışanın bulunduğunu, bunun da Bosna gibi bir ülkede önemli bir rakam olduğunu vurguladı.

Çalışanlarının mülkiyetindeki firma

Graçanitsa’daki en başarılı firmalardan biri, bu yıl 50. kuruluş yıldönümünü kutlayan “Jadrina” firması. Odun işlemesiyle ilgilenen firmada, 270 işçi çalışıyor.

Jadrina Genel Müdürü Ramiz Grapkiç, firmanın ilk zamanlarda bir zanaat atölyesi olduğunu belirterek, “Firma, 2001 yılında özelleştirildi. Özelleştirmenin ardından, firmanın hisseleri firmada çalışan işçilerce satın alındı. O dönemde firmada 500 işçi çalışıyordu. Şu anda firma hisseleri 100 kişi arasında paylaşılmış durumda” dedi.

Özellikle mobilya üretimine ağırlık verdiklerini ifade eden Grapkiç, ürettikleri ürünlerin yüzde 90’ını başta eki Yugoslavya ülkeleri olmak üzere Almanya, İsviçre, Hollanda, Avusturya ve Çek Cumhuriyeti’ne ihraç ettiklerini söyledi.

Kaynak: Haberler.com ve AA
Yazar: Vesna Beşiç