Bosnahersek.ba Bosna Hersek Bizden Sorulur! | Saraybosna | Mostar
Zenica’nın medresesi Bosna-Hersek tarihi eser kurumu tarafından koruma altına alınmıştır. Zenica şehir halkı, Bosna deyimi ile çarşı halkı bu medreseye Fevziye denirdi, gerçek ismi ise Sultan Ahmet medresesi.
Bildiğimiz gibi medresi ise İslam dini lisesidir. Medrese binası muhtemelen Sultan Ahmet III’ncü camiisi inşaat edildiği dönemde inşaat edildiğini tahmin edilmektedir, yani 1703 – 1711 yıllar arasında. 1910 yılına ait olan resmi devlet kayıtlarına göre Travnik müftülüğüne Zenica medrese öğrencilerine toplam 14 adet şehadetname (diploma) verilmek üzere yazılı bildiri gönderilmiş kayıtlarda görmektedir.
1923 yılında ise bu medresenin eski bina yıkılması ve yerinde yeni bina inşaat edilmesi Yugoslavya Kraliyeti tarafından kararı verilmiştir. Medresenin yeni bina inşaatı ise 1927 yılına kadar devam etmiş. Medresenin yeni bina açılış töreni resmi olarak 23 eylül 1927 tarihinde yapılmıştır.
Açılış töreni hakkında ülkemizdeki bir çok günlük gazete ve haftalık dergiler tarafında kayıt altına alınmış, özellikle Pravda ve Yugoslav Müslümanlar Organizasyon dergileri bu açılış töreni hakkında dergilerinde geniş yer vermişlerdir. Dini ve etnik yapısı her nekadar karışık olsa da Zenica medresesi çok değerli ve kaliteli eğitim-öğretim kadrosuna sahipti. Zenica medresesinde dört yabancı dil eğitimi yapılıyordu: yunanca, latince, arapça ve almanca. 1941 yılına kadar ve 1945 – 1947 yıllar arasına Zenica medresesi faaliyetlerine devam etmiştir.
1947 yılında ise Yugoslavya yönetimi tarafından dini eğitim-öğretim faaliyetlerine yasak konulmuş ve kapanmıştır. Medrsenin yerine ilk önce Müzk okulu açılmış, daha sonra ise Polis Karakol Merkez binası olmuş, 1954 yılında ise toplu konuta dönmüştür. 1959 yılında Milliyetçilik kanuna istinaden medrse binası kamu bina olarak kullanımına kararı alınmıştır. Uzun zamandır medrese binasına ilgilenen olmamıştır. Ancak 1967 yılında, yaz mevsiminde Zenica Müze müdürü sayın Fikret – Fiço İbrahimpaşiç’in insiyatifi ile medrese binasının restorasyonu için para yardımı toplanmaya başlamış, ilk restorasyon çalışmaları ise 13 temmuz 1968 yılında başlamıştır. Restorasyon çalışmalarından sonra medrese binasına müze
kurulmuş ve 1992/1993 yıllara kadar müze olarak kullanılmıştır. 1992/1993 yıllarında medrese binası İslim Birliğine iade edilmiştir. Bosna-Hersek savaşından hemen sonra, 1996 yılında medrese binası ve Sultan Ahmet III’ncü camii restorasyonu birlikte yapılmıştır.
Bosnahersek.ba/Admir Valentiç