Bosna savaşında öldürülüp çukura atılanlar anıldı
Bosna Hersek’in kuzeybatısındaki Sanski Most kenti yakınlarında bulunan Hrastova Glavica bölgesinde, Bosna Savaşı sırasında toplama kamplarında tutulan ve daha sonra Sırp askerlerince hunharca öldürülen 124 kişi anıldı.
Bosna’daki savaşın en kötü şöhrete sahip toplama kamplarından Keraterm ve Omarska’da işkenceye maruz kalan kişilerin öldürüldüğü, daha sonra cesetlerinin bir çukura atıldığı Harstova Glavitsa’da vahşi katliamın 23’üncü yıl dönümü dolayısıyla tören düzenlendi.
Öldürülen 124 kurbanın isimlerinin okunduğu ve kurbanlar için yapılan anıta çelenklerin bırakıldığı törene Bosna Hersek Toplama Kampı Mağdurları Birliği Başkanı Yasmin Meşkoviç, Sanski Most, Priyedor ve Kozarats kentindeki sivil toplum kuruluşu temsilcileri, kurban yakınları ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Meşkoviç, burada yaptığı açıklamada, Bosna Savaşı’nda en korkunç katliamlardan bir tanesinin Hrastova Glavica’da yapıldığını belirterek, “Bu katliamın sorumlularına, bütün bunların yapılmasına emir verenlere gerekli cezaların verilmemesi çok acı. Bu katliamın arkasında dönemin siyasi önderleri vardı çünkü 124 insanı toplamak, buraya getirmek ve onları vahşice öldürmeyi bir kişi yapamazdı. Yapılan katliamların arkasında bir sistemin olduğunu artık açıkça söylemeliyiz” dedi.
Savaş döneminde bir İngiliz televizyonu için bölgede muhabirlik yapan ve haberleriyle bölgede yapılan işkenceler hakkında dünya kamuoyunu bilgilendiren gazeteci Ed Vulijami ise haberleri sayesinde bazı insanların hayatını kurtarmanın kendisini mutlu ettiğini ancak birçok kişinin öldürülmesinin ise üzücü olduğunu söyledi.
Vulijami, “Keraterm ve Omarska toplama kamplarına daha önce gitseydik belki bu insanlar şimdi yaşıyor olabilirdi. Bunlar aklıma geldiği zaman çok üzülüyorum” diye konuştu.
– Hrastova Glavitsa olayı
Priyedor kentindeki Keraterm ve Omarska toplama kamplarında esir tutulan 124 kişi, 5 Ağustos 1992 yılında sözde Sırp askerleriyle takas için toplama kamplarından götürüldü. Ancak bu kişiler takasa değil, Sanski Most kenti yakınlarındaki 20 metre derinlikte bir çukurun bulunduğu Hrastova Glavica mevkisine getirildi.
Toplama kampı mağdurları, elleri bağlı bir şekilde üçer kişilik gruplar halinde çukurun yanında silahla başlarının arkasından vuruldu ve genişliği sadece bir metre olan çukura atıldı.
İbrahim Ferhatoviç isimli toplama kampı mağduru burada hayatta kaldı ve çukurdan çıkmayı başardı. Yaşadığı Hambarine köyüne ulaşan Ferhatoviç, ailesi ve komşularını katliamdan haberdar etti. Ferhatoviç, daha sonra etnik temizlik kapsamında öldürüldü ancak hikayesi hayatta kaldı ve anlattıkları sayesinde çukura atılan cesetler savaştan sonra bulundu.
Bosna Hersek Kayıp Kişiler Enstitüsü raporlarına göre, 1992-1995 yılları arasında Priyedor’da 4 bin 93’ü sivil olmak üzere, 5 bin 209 Boşnak öldürüldü. Priyedor ve yakınında bugüne kadar tespit edilen toplu mezarlarda 2 bine yakın kişinin cesedine ulaşıldı.