Boşnakların “Umut Tüneli” 23 Yaşında

Bosna savaşı sırasında zor koşullarda kazılan ve savaşın gidişatını değiştirmede önemli rol oynayan 800 metre uzunluğundaki Umut Tüneli’nin faaliyete geçirilmesinin 23. yılı törenle kutlandı.

Saraybosna Kantonu Anıtlar Vakfı Müdür Yardımcısı Suad Zijadic, düzenlenen törende yaptığı konuşmada, savaş zamanında yapılan en önemli projenin yıl dönümü için toplandıklarını ifade ederek, “Tünelin ne anlamda geldiğini savaşı yaşayanlar çok daha iyi hissetti. Tünelin inşası hem savaşın gidişatını hem de ülkemizin geleceğini etkiledi.” dedi.

İlidza Belediye Başkanı Senaid Memic de günümüzde müze olarak kullanılan Umut Tüneli’ni yılda 100 binden fazla turistin ziyaret ettiğini belirterek, birçok turistin tünel tarihini okuduğunda gözyaşlarını tutamadığını kaydetti.

Tören kapsamında ayrıca “Saraybosna savaş tüneli-Şehrin anahtarı, Bosna kapısı” konulu belgesel filmin gösterimi yapıldı.

Umut Tüneli

Bosna Hersek’teki savaşın tüm acımasızlığıyla devam ettiği ve başkent Saraybosna’nın kuşatma altında tutulduğu sırada, Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzetbegoviç ve arkadaşlarının kararıyla Birleşmiş Milletler (BM) kontrölündeki UluslararasıSaraybosna Havalimanı’na ulaşımı sağlayacak bir tünelin yapılması kararı alındı.

Bu kapsamda yapılan araştırmaların ışığında Boşnakların elinde bulunan İgman Dağı yakınlarındaki Butmir bölgesinde Kolar ailesine ait evin altından tünel inşa edilmeye başlandı.

Sırp mevzileri arasında, uluslararası havaalanının altından özgür dünyaya açılan, 800 metre uzunluğunda, 1 metre genişliğinde ve 160 santimetre yüksekliğindeki tünel, 4 ay 4 gün süren yoğun çalışmalar sonucu 23 yıl önce 30 Temmuz 1993 tarihinde faaliyete girdi.

Tahta bloklarla ve tomruklarla desteklenen, zeminine de ray döşenen tünelin tamamlanmasıyla birlikte Saraybosna’nın dünyayla bağlantısı sağlandı ve gelen birçok gıda malzemesi bu tünel sayesinde kuşatma altındaki Boşnaklara ulaştırıldı.

Savaş zamanında günde ortalama bin kişinin geçtiği Umut Tüneli’nin faal olduğu iki yıl boyunca, Saraybosna halkının zor kuşatma şartlarında hayatta kalmasını sağlayacak çok sayıda yardım malzemesi şehre sokulmuştu. Tünelin bir ucunun bulunduğu Butmir’deki evin sahibi olan Kolar ailesi, tüneli 1996 yılından müzeye dönüştürürken, 2012 yılında kamulaştırılan tünel Anıtlar Vakfı’na devredildi.

Bugün tünelin ziyarete açık sadece 25 metrelik bir kısmı bulunuyor. Tünelin diğer kısmı ise savaşın ardından, 1996 yılında, bakımsızlık nedeniyle yıkıldı. Bosna Hersek’teki Umut Tüneli’ni, her yıl binlerce yerli ve yabancı turist ziyaret ediyor.