Bosna Hersek Başkanlık Konseyi Üyesi Bakir İzzetbegoviç, Al Jazeera’nin kıdemli gazetecisi Ahmet Mansur’un sunduğu ‘Bila Hudud’ programına katılarak ülkesinin yaşadığı savaştan 20 yıl sonraki durumunu değerlendirdi, siyasi ve ekonomik durumla ilgili soruları yanıtladı. İzzetbegoviç ülkesinin, insanların içine bıraktığı izlere rağmen yaşadığı savaştan yirmi yıl sonra istikrarlı bir ülke haline geldiğini ve bu süreç zarfında devasa adımlar attığını söyledi.
Gelecek on yıl içinde Bosna Hersek’in Avrupa Birliği üyesi olacağı tahmininde bulunan İzetbegoviç, ülkesinin Arap ve İslam dünyasıyla ilişkisine de değindi. İzzetbegoviç, Bosna Hersek-Türkiye ile ilişkileriyle ilgili olarak, Avrupa Birliğine ve NATO’ya girmek konusunda Ankara’nın Bosna’ya büyük bir destek sağladığını ve ülkesinde Osmanlı eserlerini restore etmek konusunda çok yatırım yaptığını ifade etti.
Babası, Bağımsız Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı olan Aliya İzetbegoviç’in çok iyi ilişkilerinin bulunduğu İslam ülkelerinin, savaş döneminde Bosna’ya büyük önem verdiğini kaydeden Boşnak lider, Arap dünyasının bugün kendi sorunlarıyla meşgul olduğunu ve eskisi kadar Bosna’ya önem vermediğini söyledi.
“Arap ülkeleri savaş döneminde Bosna Hersek’e büyük bir önem verdi. O zor süreçte onlardan büyük bir destek bulduk. Babamın o dönemde İslam dünyasının liderleriyle iyi ilişkileri vardı. Maalesef bugün Arap dünyası, kendi meseleleriyle ve bölgedeki sorunlarla meşgul. Bosna Hersek ise bir nevi istikrarlı bir ülke oldu, artık Araplardan eski önemi ve desteği görmüyor. Kendimce doğal olarak daha sıkı bir işbirliğine açığım ve Arap ülkelerini ziyaret etmek için her zaman vakit ayıracağım. Ancak Arap dünyasının Avrupa ve Asya ülkelerinden ziyade kendi öz meseleleriyle meşgul olduğunu görüyorum.”
Savaş suçluları
İzzetbegoviç, Bosna Hersek’te 3 yıl süren ve binlerce Müslümanın katledilmesiyle sonuçlanan savaş suçları konusunda soykırıma uğrayanlar dâhil herkesin sorumluluk hissini taşıdığını ifade etti.
Bütün savaş suçlularının yargıya sevk edilmediğini kabul eden İzetbegoviç, asıl suçluların tutuklandığını ve zaman aşımına uğramayan savaş suçlarına bulaşanların her geçen gün tespit edilip, adalete teslim edildiğine dikkat çekti.
Dayton Anlaşması
Bosna Hersek’te 1992-1995 yılları arasında devam eden savaşı sona erdiren Dayton Anlaşması’yla ilgili bir soruya İzzetbegoviç, anlaşmanın cani ile kurbanı eşitlemediği ancak savaşan taraflar arasında yani ülkelerini müdafaa eden ve ona saldıranların arasında bir denge oluşturduğu yanıtını verdi.
Dayton Anlaşması’nın savaşı bir an önce sona erdirmek ve ülkenin bütünlüğünü korumaya odaklı olduğuna dikkat çeken İzzetbegoviç, anlaşmaya daha sonra Bosna Hersek’in çıkarı doğrultusunda değişiklikler getirildiğini ve anlaşmadaki üç ordu, üç istihbarat, üç sınır idaresi maddelerinin aksine ülkede bugün tek bir ordu bir istihbarat ve bir sınır kontrol idaresinin bulunduğunu kaydetti.
Ekonomi
Halkın yüzde onunun savaş nedeniyle ya öldüğüne ya da ciddi bir engeli bulunduğuna dikkat çeken Boşnak lider ülkenin bütçesinin büyük bir kısmının savaşzedelerin ailelerine gittiğini ve bunun ekonomiye büyük bir yükü olduğunu söyledi.
Ekonominin aşamalı olarak iyileşmeye başladığını söyleyen İzzetbegoviç, idari bölgelerin ve memurların sayısını düşürmeye çabaladıklarını ve daha az maliyetli bir bürokrasi sistemine geçmek istediklerini belirtti.
Kaynak: Al Jazeera