‘Kurşunların Da Rengi Var’ isimli kitap, Bosna Hersek’in en ünlü gazetelerinden biri olan Oslobodjenje’nin Türkiye muhabiri Emine Seçeroviç Kaşlı tarafından kaleme alınmıştır. Kitabın ilk baskısı Alfa Yayınevi tarafından Temmuz 2013’te yayımlanmıştır.
‘Kurşunların Da Rengi Var’, Yugoslavya’nın dağılması ile birlikte 1992 – 1995 yılları arasında yaşanan Bosna Savaşı’nı, bir çocuğun gözünden aktarıyor. Seçeroviç’in de kitabın önsözünde değindiği gibi Bosna Savaşı ile ilgili ülkemizde pek çok belgesel çekilip, kitap yazıldı fakat bunların çoğu üçüncü şahıslar tarafından yapıldı, Kurşunların Da Rengi Var’ı farklı kılan özellik ise bizzat savaşın içinde yaşamış bir çocuğun gözünden yaşananları tüm gerçekliğiyle anlatmasıdır. Kitapta, savaşta yaşananları tüm ayrıntıları ile bulamayacaksınız ama bir savaşta çocuk olmanın nasıl bir şey olduğunu, savaşı Saraybosna’ da, kuşatma altında kalan bir şehirde yaşamış bir çocuktan dinleyeceksiniz.
Kitap; daha yedi yaşına girmemiş, doğum gününe oldukça az bir zaman kalmış ve kendisi için oldukça önemli olan o güne hayaller kuran bir çocuğun, savaş öncesi hiçbir şekilde birbirlerini ötekileştirmeyen komşularıyla, neden dinlerine göre ‘biz’ ya da ‘siz’ şeklinde ayrıldıklarını anlayamadığı bir savaşın patlak vermesiyle, yaşadığı hayal kırıklığı ile başlıyor. Seçeroviç önceleri bomba, kurşun gibi şeyleri filmlerde dahi görmekten korkan bir çocuğun, bu seslere ve sonrasında çıkan barut kokusuna nasıl alışmak zorunda bırakıldığını, kendi deyimiyle savaşı ‘normal’ şartlar altında yaşamış masum bir çocuk olarak aktarıyor.
Kurşunların Da Rengi Var’ı okurken evleri artık keskin nişancıların ve bombaların hedefleri olduğu için bodrum katında kalan bir çocuğun, yaklaşan bayram ile nasıl heyecanlandığını, savaşta dahi olsa bir çocuğun içinde yaşattığı umuda ve evlerinin bombalanması ile bu umudun nasıl yok edildiğine tanıklık ediyoruz.
Savaş devam ederken Saraybosnalılar tüm zorluklara, tüm olumsuzluklara rağmen insanların içinde her zaman bir umut ve inancın olmasının nasıl önemli ve aslında gerekli olduğunu en güzel şekilde, birlik, beraberlik ve iman ile gösteriyor. Bu nedenledir ki çoğu zaman yaşadıklarına isyan etmiyorlar, aksine çocuklar okullarına devam ediyor, kadınlar malzemeleri olmasa da mutfağa girmeye çekinmeden yemek yapmaya çalışıyor ve tüm zorluklara karşı dimdik ayakta duruyorlar.
‘Kurşunların Da Rengi Var’ diyen bir çocuğun, savaş yüzünden çocukluğunu unutmak, yaşadıkları, gördükleri, duydukları yüzünden bir yetişkin gibi davranmak zorunda bırakılsa da, savaşta da olsa bir çocuk olduğunu haykırıyor ve okuyanlara savaşı bir çocuğun gözünden görme imkânı sunuyor.
Emel Deniz
TUİÇ BALKAM – Bosna Hersek
Kitabın Adı: Kurşunların Da Rengi Var
Kitabın Yazarı: Emine Seçeroviç Kaşlı