ENERJİ KAYNAĞI BOSNA HERSEK

Bosna ile ilgili bildiklerimiz medyada çıkan haberlerle sınırlı. Türkiye’de bu haberler genellikle savaş muhabbeti olduğundan Bosna’nın birçok güzelliğini görmemize mani. Meğerse her şeyin özüne gitmeli insan, görünene değil. Bildiğin gördüğün kadardır çünkü, gördüğün baktığın kadar ve baktığın düşündüğün kadar. Baktığını görmez, gördüğünü düşünmezsen eğer oynarlar beyninle.

Neyse, Bosna’nın enerji sektörüne dönelim.
Bosna Hersek’te jeotermal, güneş ve rüzgar gibi enerji kaynakları da bulunmakla beraber birincil enerjinin ana kaynakları hidro ve termik santrallerdir. Bu iki kaynağın toplam tüketimdeki payı %62’dir.

Bosna Hersek geçen sene 16.302,55 GWh elektrik enerji üretmiştir. Bunun 7.123,62 GWh yada % 43,7 hidroelektrik santrallerde üretmiştir ki bu rakam Bosna Hersek’i dünyanın dokuzuncu sırasına yerleştirmektedir.

Drina, Neretva, Bosna, Una, Trebisnjica ve Vrbas gibi büyük ve diğer küçük nehirler üzerinde bulunan 200 kadar hidroelektrik proje ile Bosna Hersek hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için kaçınılmaz bir fırsat niteliğinde.

Bunun yanında Bosna Hersek’te rüzgar, biokütle ve jeotermal enerjisi gibi yenilenebilinir enerji potansiyeli de yüksek. Ülkenin özelikle güney kısmı rüzgar enerjisinin koridoru olarak tespit edilmiştir. Yapılan son araştırmalara göre Bosna Hersek, potansiyeldeki performans katsayısı AB ortalamasının %30’ünün üstünde. Bu durum Bosna Hersek’i Balkanlarda da ilk sıraya yerleştirmektedir.

Bosna Hersek kömür madenleri ile de meşhur bir ülke. Ülkede kömür, linyit ve turb rezervuarların 6 milyar tondan fazla olduğu tahmin edilmektedir. En büyük rezervuarlar Tuzla, Orta Bosna ve Gacko’da bulunmaktadır. Bu bölgelerde aynı zamanda dört tane büyük termik santral bulunmaktadır. Yatırımcılara yeni termik santral ve yeni maden ocakları gibi proje imkanları sunulmaktadır.

Bosna Hersek’in petrol yataklarının üzerinde yattığı iddia ve tahminler uzun zamandır konuşulan bir konu. Bosna’da ilk petrol araştırmalarını Avusturyalı jeologlar Katzer ve Hofer 1889 yılında başlatmış ve olumlu sonuçlar almışlardı. Daha sonraki dönemlerde bir çok araştırma yapılmış olup son noktayı Shell Exploration Company koymuştur. Araştırmalar neticesinde söz konusu şirket Bosna’da 700 milyon $ yatırı yapacağını açıkladı. Verilere göre Bosna Hersek’te yaklaşık 2,5 milyar varil petrol bulunmaktadır.

Bosna Hersek enerji sektörü ile ilgili ana hatlar bunlar. Mevcut durum ve Bosna Hersek devletinin daha da geliştirmesi beklenen enerji sektörü kalkınma planı yerli ve yabancı yatırımcılara büyük fırsatlar sunmaktadır. Bahsettiğimiz sektör bugüne kadar olduğu gibi Bosna Hersek’in kalkınmasında önemli rol oynayacağı şüphesizdir.

Türk işadamları ve yatırımcılarının da bu fırsatları görmesi umuduyla…

Samir Vildić / Bosnahersek.ba