Bosna Hersek Başbakanı Zvizdiç’in, ülkedeki süt ürünleri sektörünü canlandırmak amacıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan talep ettiği bin 500 tonluk peynir ihracatı desteği kısa sürede karşılık buldu. Bosna Hersek’ten yapılacak ihracatı kapsamında, 20 tonluk ilk parti bu ay içinde Hırvatistan’ın Ploça Limanı’ndan denizyoluyla Türkiye’ye gönderilecek
ALMİR TERZİÇ – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 20 Mayıs’ta Bosna Hersek’e yaptığı ziyarette gündeme gelen “peynir ihracatı” konusunda ilk somut adımlar atıldı.
Bosna Hersek Başbakanı Denis Zvizdiç’in, ülkedeki süt ürünleri sektörünü canlandırmak amacıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan talep ettiği bin 500 tonluk peynir ihracatı desteği kısa sürede karşılık buldu.
Ülkenin batısındaki Livno’daki mandırada üretilen 20 tonluk ilk parti peynirler, önce Hırvatistan’ın Ploça Limanı’na, buradan da denizyoluyla Türkiye’ye gönderilecek.
Livno Mandırası Müdürü Jelyko Mariyan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bosna Hersek ziyaretinin ardından Türkiye’den uzman bir ekibin mandıraya gelerek incelemelerde bulunduğunu ve mandırada üretilen peynirin Türkiye’ye ihracatı için onay verdiklerini söyledi.
İhracat onayının ardından, üretilen peyniri Türkiye’de pazarlayacak kişilerle irtibat kurduklarını anlatan Mariyan, “Türkiye pazarında bu ay içinde satışa sunacağımız ilk parti siparişi aldık. Söz konusu peynir türleri, yarı sert peynir cinsi olan edam ve gouda peynirleri, ayrıca mandıramızın en meşhur ürünleri olan trappist ve cincar peynirleri” ifadesini kullandı.
Mariyan, Türkiye’ye peynir ihracatının kendileri için büyük önem taşıdığını vurgulayarak, ülkedeki tüm süt ve süt ürünleri firmalarının “fazla süt” sorunu yaşadığını ve peynir ihracatının bu sorunu çözebileceğine inandığını kaydetti.
Mandıraların elindeki fazla sütlerin peynir yapımında kullanılarak sorunun çözülebileceğine işaret eden Mirayan, sadece Livno Mandırası’nın değil, peynir üreten ve aranan şartları sağlayan diğer mandıraların da Türkiye’ye peynir ihracatın da önemli fayda sağlayabileceğini vurguladı.
– “Ayda 100 ton peynir üretebiliriz”
Mariyan, Livno Mandırası olarak, talep halinde ayda yaklaşık 100 ton peynir üretebileceklerini belirterek, “Her şey ortak çıkarlar doğrultusunda mümkün. Sadece süt üreticilerinin endişelerini gidermek ve fazla süt sorununu çözmek için değil, aynı zamanda kar elde etmek için iki tarafın da üzerinde anlaşacağı bir fiyat belirlenebilir. Çünkü mevcut durum epey kötü” şeklinde konuştu.
Hırvatistan’ın AB’ye üye olmasından önce, sattıkları ürünlerin yüzde 67’sini bu ülke pazarına ihraç ettiklerini anımsatan Mariyan, AB kriterleri nedeniyle yaklaşık iki yıldır Hırvatistan’a peynir ihraç edemediklerini ve bunun kendileri için ağır bir darbe olduğunu söyledi.
Mariyan, Hırvatistan’a ihracatın durmasının ardından Karadağ, Sırbistan ve Bosna Hersek pazarlarına ağırlık verdiklerini aktararak, “Ancak trappist ve cincar gibi Livno’ya has peynir çeşitleri pahalı olduklarından bu ülkelerde çok fazla satın alınmıyor. İnsanlar daha çok gouda ve edam peynirlerinden tüketiyor. Bu nedenle geçen yıl satışımızı yüzde 7 arttırsak da bir önceki yıla oranla 250 avro daha az kar ettik” ifadesini kullandı.
– Et ihracatı, üreticiler için “kurtuluş” oldu
Türkiye, daha önce de benzer bir anlaşmayı Bosna Hersek’teki et üreticileri ile yaparak, bu ülkeden Türkiye’ye 15 bin ton ihraç edilmesine izin vermişti. Söz konusu et ihracatı Bosna Hersekli hayvan yetiştiricileri üzerinde olumlu bir etki yaptı.
Tomislavgrad’daki “Şişoviç” firmasının müdürü Damir Pavkoviç, Türkiye’nin et ihracatına izin verme kararının Bosna Hersekli havyan üreticileri için önemli bir şans olduğunu belirterek, Türkiye’nin bu kararının 4-5 yıl yürürlükte kalması durumunda bu sektörde önemli istihdam sağlanabileceğini vurguladı.
Hırvatistan’ın AB’ye üye olmasının ardından bu ülkeye taze et ihracatının yasaklandığına işaret eden Pavkoviç, Türkiye pazarının açılmasının Bosna Hersekli hayvan yetiştiricileri için “son anda gelen bir kurtuluş” olduğunu ifade etti.
Pavkoviç, Türkiye haricinde başka bir pazar bulamadıklarını aktararak, Bosna Hersekli et üreticileri için tek çıkışın Türkiye pazarı olduğunu kaydetti.
Geçen nisan ayında Türkiye’den 3 bin 680 tonluk yeni bir sipariş aldıklarını söyleyen Pavkoviç, firmanın tarihindeki en büyük sipariş olan bu siparişi yıl sonuna kadar ihraç etmeyi planladıklarını aktardı.
AA/Bosnahersek.ba