Bosna’da mayınlar yarım milyon insanı tehdit ediyor

Bosna savaşı sırasında, ülkenin hemen her köşesine döşenen mayınlar, bugün hala can almaya devam ediyor. Yeni yılın ilk 10 gününde meydana gelen üç mayın patlamasında, 3 kişi öldü, 3 kişi yaralandı.

Bosna Hersek Mayın Temizleme Merkezi Sorumlusu (BHMAC) Goran Jdrale, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bugün hala yarım milyondan fazla Bosna Hersek vatandaşının mayın tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi. Jdrale, ülke genelindeki mayın temizleme faaliyetlerinin çok ağır ilerlediğini, bu nedenle 2019 yılına kadar tamamen temizlenmesi planlanan mayınların, 2024 yılını bulabileceğini belirtti.

Jdrale, vatandaşların mayınlı arazilerin bilincinde olduğunu, ancak buna rağmen mayınlı arazilere girerek, patlamaya neden olduklarını ifade etti.

Mayın patlamalarının bugüne kadar genellikle ilkbaharın sonları ve sonbaharın ilk dönemlerinde yaşandığını kaydeden Jdrale, şunları kaydetti:

“Ancak, bugüne dek Ocak ayında bu kadar çok mayın kazası olmamıştı. Hava koşulları, bu patlamalarda önemli bir etken. Kış mevsimi halen tam olarak hissedilmediği için, insanlar hala odun veya hurda toplamak için ormanlık arazilere gidebiliyor. Ormana giren bu insanlar, bir süre ilerledikten sonra başlarına bir şey gelmeyince uyarı tabelalarının arkalarına, ormanın derinliklerine doğru ilerliyorlar. Mayın kazalarını önlemek için, mayınlı arazilere uyarıcı tabelalar koyuyoruz ve bu tabelaları yılda bir kez yeniliyoruz. Ancak, genellikle, kırsal bölgelere konulan bu metal uyarıcı tabelalar, lokal halk tarafından çalınıyor. Bu, sadece bizim ülkemizde değil, komşumuz Hırvatistan’da da büyük bir problem. İnsanlar, bu metal tabelaları sökerek, kendi ihtiyaçları için kullanıyor ya da metal olarak satıyor.”

İnsanlar, güvende değil

Mayınlı arazilere uyarı tabelalarının konulmasının sürekli bir eylem olduğunu ve her yıl yaklaşık 12 bin uyarı tabelasının yerleştirildiğini kaydeden Jdrale, çalınan ya da herhangi bir sebepten ötürü işlevini yitiren tabelaların yerine yenilerinin konulduğunu ifade etti.

Jdrale, ellerindeki bilgilere göre, ülke sınırları içerisindeki en tehlikeli mayınlı arazilerin Posavina, Oraşye, Velika Kladuşa ve Doboy şehirleri yakınlarında olduğunu ifade etti.

Jdrale, ülkenin mayınlardan temizlenme sürecinin son derece yavaş ilerlediğini belirterek, “Bunun en büyük nedeni, maddi imkansızlıklar. Ancak, bu sadece bizim için değil, komşularımız için de geçerli. Mesela, Sırbistan 2,5 kilometrekarelik mayınlı arazinin temizlenmesi için öngörülen sürenin uzatılmasını talep etti” dedi.

Bosna Hersek’te, savaşın ardından, 245’i çocuk toplam 600 kişinin mayın patlaması sonucunda hayatını kaybettiğini, bin 716 kişinin ise yaralandığını söyleyen Jdrale, “Şu anda Bosna Hersek’te, mayınlı olduğundan şüphelenilen arazilerin toplamı 1218 kilometrekare. Bu rakam, ülkenin yüzde 2.4’lük kesimini kaplıyor” diye konuştu.

Bosna Hersek’te halen 120 bine yakın patlamamış mayın olduğunun tahmin edildiğini söyleyen Jdrale, bu mayınların yaklaşık 540 bin Bosna Hersek vatandaşı için tehlike arz ettiğini belirtti.

Yılda ortalama 12 kilometrekarelik alanın mayında temizlendiğini söyleyen Jdrale, şunları kaydetti:

“Bu tempo ile devam edilirse, mayınlı araziler 2024 yılında tamamen temizlenecek. Bosna’daki savaş sona erdiğinde, yaklaşık 4200 kilometrekare mayınlı arazi bulunuyordu. 18 yıllık süre içerisinde yaklaşık 3000 kilometrekarelik alan temizlendi. Ülke genelinde yaklaşık 30 kuruluş, mayın temizleme işiyle uğraşıyor. Ancak, bunların sadece yüzde 40’ı aktif olarak bu işin içerisinde. Çünkü hepsini finanse edecek bir bütçe yok. 2002-2013 yılları arasında, mayınlı arazilerin temizlenmesi için yaklaşık 230 milyon avroluk bütçe ayrıldı. Proje tamamlanana kadar bu miktarın 300 milyona ulaşması bekleniyor. Ülkedeki mayınlı arazilerin 2019 yılına kadar tamamen temizlenmesi planlanıyordu, ancak bu tempoyla ancak 2024 yılında süreç tamamlanacak.”

Yazar: Vesna Beşiç
Kaynak: Haberler.com ve AA