Avrupa’daki ilk tramvay seferinin yapıldığı Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da, 1895 yılında kullanılan ilk elektrikli tramvayın bire bir kopyası, yeniden Saraybosna sokaklarında… Kente Konya’dan 20 tramvay da gönderilecek.
“Nostaljik” tramvay, Saraybosna Kantonu Günleri kapsamında yeniden raylara indirildi. Tren Garı durağından hareket ederek, Başçarşı’dan geçen ve Mareşal Tito Caddesi üzerinden yeniden Tren Garı’na dönen tramvay vatandaşlardan büyük ilgi gördü.
Saraybosna’daki toplu taşıma şirketi GRAS’ın müdürü Avdo Vatriç, Saraybosna’nın 1895 yılında da yenilikleri takip ettiğini belirtti.
Bugün Saraybosna’daki tramvayların birçoğunun eski olduğunu, rayların ise yenilenmesi gerektiğini aktaran Vatriç, rayların diğer Avrupa ülkelerindeki seviyeye çıkarılması için hazırladıkları onarım projesini Saraybosna Kantonu Ulaştırma Bakanlığı’na sunduklarını vurguladı.
Saraybosna Kantonu Ulaştırma Bakanı Muyo Fişo da tramvayla yolculuk eden vatandaşların güvenliğinin kendileri için birincil öncelik olduğunu belirterek, yolcular için güvenli olmayan hiçbir tramvayın raylara sürülmediğini söyledi.
-Konya’dan 20 tramvay
Bu arada, bugün Saraybosna sokaklarında kullanılan Alman ve Çek yapımı tramvaylara kısa bir süre içerisinde Konya’dan gelecek 20 yeni tramvay da eklenecek. GRAS Müdürü Vatriç, Konya’dan gelecek 20 tramvayın, eskimiş 20 tramvayın yerine kullanılacağını ifade etti.
Vatandaşlar, gün boyunca aynı güzergahta nostaljik tramvayla yolculuk etme imkanı bulacak.
– Avrupa’nın ilk tramvayı
Fatih Sultan Mehmed tarafından 1463 yılında Osmanlı topraklarına katılan Bosna Hersek, 1878 yılında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yönetimine geçti. Bosna Hersek’te yönetimi ele alan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun ülkede hayata geçirdiği projelerden biri de ”Avrupa’nın ilk tramvayı” oldu.
Tramvayın, kendi ülkesinde halk tarafından kabul edilmeyeceği ve planlandığı gibi sefer yapamayacağından çekinen Avustruya-Macaristan yetkilileri, tramvayın ilk seferinin Viyana’da değil, Saraybosna’da yapılmasını kararlaştırdı.
Saraybosna’da 1884 yılında başlatılan çalışmalar, 1885’te sona erdi. Tahtadan yapılan ve atlar tarafında çekilen “ilk tramvay”, rayına oturduktan sonra ilk seferine 28 Kasım 1885 tarihinde gerçekleştirdi. Avrupa’da ilk kez kullanılan bu tramvayın raylarının uzunluğu 3,1 kilometreydi. Tramvay, Ferhadiye Caddesi’nden tren istasyonuna kadar 28 yolcuyla seferlerini 13 dakikada tamamlıyordu. Rayların tek yönlü olması sebebiyle, son durağa gelen at, tramvayın diğer ucuna bağlanıyor ve seferler bu şekilde yapılıyordu. Tramvayı çeken atlar ise her iki seferde bir değiştirilip dinlendiriliyordu.
Atların çektiği ilk tramvayın kullanılmaya başladığı 1885 yılından 10 yıl sonra ise Saraybosna ilk elektrikli tramvayına kavuştu ancak Saraybosna halkının bu tramvaya alışması çok uzun sürdü. Halk, “elektrik canavarı” adını verdiği bu tramvaylara uzun süre binmekten çekindi.
Saraybosna’da halen İlica-Başçarşı arasındaki 20 kilometrelik mesafede tramvay seferleri düzenleniyor.
Bosnahersek.ba