Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’nın, 2 Mayıs 1992 yılında Sırp askerler tarafından kuşatılmasının 22. yıl dönümü nedeniyle Kovaçi Şehitliği’nde tören düzenlendi.
Bosna’daki savaş sırasında Saraybosna’nın 1460 gün süren kuşatmanın başlamasının 22 yıldönümü nedeniyle Kovaçi Şehitliği’nde düzenlenen tören kapsamında, Bosna Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç ve Bosna Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi’nin Hırvat Üyesi Jelyko Komşiç, ülkenin ilk Cumhurbaşkanımerhum olan Aliya İzzetbegoviç’in mezarına çelenk bırakıp saygı duruşunda bulundu.
İzzetbegoviç, törende yaptığı konuşmada, vatanserverlerin Saraybosna’yı “kalpleri ile” kurtardığını söyledi. Öğrencilere, okullarda ve tarih kitaplarında Bosna Hersek’te 1990’lı yıllarda yaşanan olayları öğretemediklerini belirten İzzetbegoviç, “2 Mayıs 1992 yılında Devlet Başkanlığı binası ya da devlet radyo televizyon kanalları binası ele geçirilseydi, bizim için çok farklı bir tarih yazılmış olacaktı. Kimsenin bunları unutmaması gerekir” dedi.
Bosna Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyi Hırvat Üyesi Komşiç ise bu tür tarihlerin her sene hatırlanması gerektiğini, böylelikle benzeri olayların tekrarlanmasının engelleneceğini vurguladı.
Tarihin tekerrürden ibaret olduğunu anımsatan Komşiç, “Bu yüzden hatırlamamız önemli. Sonuç olarak biz burada, Bosna Hersek için kolunu, bacağını ya da hayatını feda eden insanları anmak için geliyoruz. Bildiğiniz gibi, Bosna Hersek Dayton Barış Antlaşması ile yapılandırılmış bir ülke, fakat bu Antlaşmanın imzalandığı zaman önemli olan tek şey savaşın durdurulması ve insanların ölmesini engellemekti” diye konuştu.
Yeni nesillerin de geçmişte ne olduğunu doğru bir şekilde öğrenmeleri gerektiğini dile getiren Komşiç, savaşın üzerinden 22 sene geçmesine rağmen, gerçeklerin asla değişmediğini ve özellikle savaş sırasında Bosna Hersek’te olan insanların yaşananları asla unutmayacağını ifade etti.
Komşiç, “2 Mayıs 1992 yılında burada neler yaşadığımızı çocuğuma anlatmamı hiç kimse engelleyemez” dedi.
-2 Mayıs 1992 yılında neler oldu-
Bundan 22 sene önce, 2 Mayıs 1992 yılında,Yugoslavya Halk Ordusu’na (JNA) bağlı Sırp askerler, Saraybosna’ya giriş ve çıkışların engelledi ve şehri tamamen bloke ederek, 1460 gün sürecek kuşatmayı başlattı. Saraybosna’da 2 Mayıs’ta, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ilk defa, hava saldırısını belirten sirenlerin sesi duyuldu. Fakat, Bosna Hersekİçişleri Bakanlığı Özel Birimleri, Yeşil Bereliler Birliği Derneği ve diğer vatanseverler, Devlet Başkanlığı binasını korumayı başardı. JNA birliklerinin saldırısı, şehir kuşatma altında kalmış olmasına rağmen, etkili olmadı.
O sırada Portekiz’in başkenti Lizbon’daki barış görüşmelerinden dönen Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç ve beraberindekiler, Saraybosna Havaalanı’nda esir alınması üzerine, Boşnak askerler ile devlet başkanlığı binasını ele geçirmek isteyen JNA birlikleri arasında 3 Mayıs’ta Dobrovolyaçka Sokağı’nda silahlı çatışmalar yaşandı.
Çatışmalarda, 8 Boşnak, 7 Sırp hayatını kaybetti. 200 Sırp askeri de Boşnaklar tarafından esir alındı. Sırp esirler, merhum İzzetbegoviç’in serbest bırakılması karşılığında salıverildi.
Saraybosna Kantonu, 2 Mayıs’ı “Saraybosna Kantonu Günü” olarak kutluyor. Bosna Hersek’in 1992 yılındaki meşru siyasi yetkilileri ve devlet kurumları korunduğu için, 2 Mayıs, bağımsız BosnaHersek’in temellerinden biri olarak anılıyor.